Protetik diş tedavisi, diş eksikliği yaşayan hastalara uygulanan bir tedavi yöntemidir. Diş eksikliğinin miktarına ve ağız içerisinde bulunduğu yere göre tedavinin şekli çeşitlilik gösterebilir. Diş kaplaması, diş köprüsü, takma dişler, veneer kronlar, çıtçıtlı protezler bunlardan bazılarıdır. Diş çürüğü, diş eti hastalıkları, travma gibi farklı sebeplerle diş kaybı yaşayan kişiler, protez diş yaptırabilir. Böylece eksik dişlerin yerini sağlam dişler alır. Fonksiyon ve estetiğe katkı sağlarlar. Lokal anestezi altında ya da uyuşturma gerekmeden yapılan protez diş tedavileri, birkaç seansta başarıyla tamamlanabilir. Protetik diş tedavisi ve diş protezleri hakkında merak ettiğiniz tüm soruların cevaplarını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Protetik Diş Tedavisi Nedir?
Protetik diş tedavisi, ağızdaki eksik diş bölgelerini tamamlamak için uygulanan bir tedavi prosedürüdür. Dişler farklı nedenlerle kaybedilebilir. Periodontal problemler (diş eti hastalıkları), diş çürüğü, diş apseleri, kaza sonucu dişlerde görülen yaralanmalar bunlardan bazılarıdır. Ek olarak bazı kişiler diş eksikliği ile doğabilir. Kesici dişlerin ve küçük azı dişlerin oluşmaması durumu sıklıkla görülebilir. Bu eksik dişlerin sayısına ve çenede bulunduğu konuma göre uygulanan protez diş yöntemi değişkenlik gösterebilir. Kuron, köprü, hareketli takma dişler gibi alternatifler mevcuttur.
Protetik Diş Tedavisi Kapsamında Yapılan İşlemler Nelerdir?
Çeşitli sebeplerle diş kaybı yaşayan kişiler protez diş yaptırmak için diş hekimine başvurabilir. Bu protez diş çeşitleri standart değildir. Kişiye göre farklı yöntemlerle uygulanır. Diş eksikliğinin bir ya da birden fazla olması, eksiklik bulunan bölgenin önde ya da arkada konumlanması gibi durumlar uygulanacak tedavi yöntemini etkileyebilir. Temel olarak hareketli ve sabit olmak üzere iki tür diş protezi vardır. Hareketli dental protezler, fazla diş eksikliği bulunan kişilere uygulanan ve geceleri çıkarılan protez çeşididir. Hiç dişi bulunmayan kişilere de uygulanabilir. Bazılarında dişlere tutunması için metal kancalar bulunur. Sabit diş protezleri ise doğal dişlerin kesilip küçültülmesi sonrasında bu dişlerin üzerine geçirilerek uygulanan bir yöntemdir. Genelde bir, iki ya da üç diş eksikliğinde uygulanabilir. Protetik diş tedavisi kapsamında yapılan işlemler ve protez diş çeşitlerinin detayları şunlardır:
Hareketli Diş Protezleri
Çoklu diş eksikliklerini gidermek için hareketli diş protezleri kullanılabilir. Yemeklerden sonra çıkarılıp temizlenmesi ve uykudan önce çıkarılıp suya konulması gerektiği için hareketli protez olarak isimlendirilir. Damağa ve dişlere oturan türleri vardır. Ağız içi dokularla uyumlu akrilik malzemesinden yapılır. Bazen daha sağlam olması için pembe akrilik içerisine metal bir yapı yerleştirilebilir. Diş bulunmayan damak yapısı yaş ilerledikçe değişebilir. Bu nedenle hareketli protezlerin belirli dönemlerde yenilenmesi gerekebilir. Ayrıca bu protezlerin de kendi içinde türleri vardır. Hareketli dental protez çeşitleri şunlardır:
- Hareketli Total (Tam) Protez: Alt veya üst damakta diş bulunmayan kişilere uygulanabilir. Halk arasında takma damak, takma diş, protez damak olarak da isimlendirilebilir. Tek veya her iki damağa birden uygulanabilir. Düzenli olarak çıkarılıp temizlenmelidir. Ayrıca gece yatmadan önce çıkarılarak özel hazırlanmış solüsyona konulması gerekir.
- Hareketli Parsiyel (Kısmi) Protez: Kısmi parsiyel diş protezleri, üç veya daha fazla diş eksikliği olan damaklara uygulanabilir. Bu protezler doğal dişlere kanca ile tutunarak fonksiyon sırasında hareket etmez. Düzenli olarak çıkarılıp temizlenmesi ve uykudan önce suya konulması önerilir.
- Ankerli (Çıtçıtlı) Protez: Hassas bağlantılı diş protezi olarak da bilinir. Diş eksikliği fazla olan hastalarda tercih edilir. Parsiyel proteze benzer ancak dişlere kanca ile tutunmadığı için daha estetik bir görünüm sağlar. Doğal dişlerde özel yuvalar açıldıktan sonra çıtçıtlı protezin dişlere tutunması sağlanır.
- Overdenture Protez: Kesilerek küçültülmüş doğal dişlerin veya implantların üzerine uygulanan overdenture protez dişler, tüm damağı kaplar. Diş veya implant üzerine yapıştırılması sayesinde protezin hareket etmesi önlenebilir.
Sabit Diş Protezleri
Az sayıda diş eksikliği olduğu durumlarda hareketsiz dental protezlerden faydalanılabilir. Hareketli protezlere göre stabil olması nedeniyle daha avantajlıdır. Diğer dişlere benzer renkte üretilerek doğal görünüm sağlanabilir. Sabit protezlerin yapımında kullanılan malzemeler çok çeşitlidir. Zirkonyum, altın, gümüş, akrilik, porselen, seramik bunlardan bazılarıdır. Ayrıca farklı uygulama yöntemleri vardır. Hareketsiz diş protezleri arasında şunlar bulunur:
- Kuron: Tek veya yan yana birkaç diş üzerine uygulanabilir. Aşırı çürük ya da kırık nedeniyle harabiyete uğramış dişler kron yöntemiyle eski görünümüne kavuşabilir. Görünüşünden memnun olunmayan ya da çatlak dişlerin de tedavisinde kullanılabilir. Kuron kenarları diş eti ile yakın komşulukta olduğu için ağız bakımına özen göstermek gerekir.
- Köprü Diş: Birkaç diş eksikliği olan bölgelerde, dişsiz kısmın önündeki ve arkasındaki dişler küçültüldükten sonra bu kesik dişlerin üzerine köprü yerleştirilir. Böylece dişsiz bölgeler dolmuş olur. Diş etinin hemen üzerinde durduğu için araya besin artıkları sıkışabilir. Bu da çürüğe yol açabilir. Bu nedenle diş köprüsü bakımına özen göstermek önemlidir.
- İmplant Üstü Protezler: Fazla diş eksikliği olan ve takma diş kullanmak istemeyen kişiler implant tedavisi sayesinde sabit protez dişlere sahip olabilir. Damak içerisine yerleştirilen implantlar üzerine estetik dişler yapıştırılarak eski fonksiyon ve görünüme sahip olunabilir.
Protetik Diş Tedavisi Kimlere Uygulanır?
Protetik diş tedavisi, diş eksikliği yaşayan veya dişlerin görünümünden memnun olmayan herkese uygulanabilir. Kadın ve erkek herkes tarafından tercih edilebilir. Ancak gelişimi devam eden çocuklara uygulandığında dişlerin biçimi bozulabileceği için on sekiz yaşına kadar beklemek gerekebilir. Aşağıdaki durumlarda protez diş tedavisi gerçekleştirilebilir:
- Aşırı harabiyete uğramış dişler,
- Estetik açıdan beğenilmeyen dişler,
- Bir veya daha fazla diş eksikliği görülen durumlar,
- Kanal tedavili dişler,
- Doğumsal olarak oluşmayan dişler,
- İmplant üstü uygulamalar.
Protez Dişler Nasıl Yapılır?
Protez dişlerin nasıl yapıldığı, uygulanan tedavi şekline göre değişebilir. Hareketli protez uygulamalarında doğal dişlerin kesilmesi gerekmediği için uyuşturmaya gerek olmaz. Ancak sabit protez diş yapımında canlı dişler küçültüldüğü için hassasiyet sırasında ağrı yaşanabilir. Bu nedenle lokal diş bölgesinde anestezi sağlanır. Dişler veya damaklar üzerinde özel yumuşak maddeler yardımıyla veya dijital cihazlarla ölçü alınır. Bu ölçüler diş protez teknisyenleri aracılığıyla laboratuvar ortamında işlenir ve protez dişler üretilir. Ayrıca klinik ortamında kullanılabilen ileri teknoloji Cad-Cam cihazlarıyla da protez diş üretimi gerçekleştirilebilir. Hazırlanan protezler hekime ulaştırılır ve hasta üzerinde birkaç prova yapılır. Provalar sonucunda hasta ve diş hekimi tarafından onaylanan protezler hastaya uygulanarak işlem tamamlanır.
Protetik Diş Tedavisini Kim Gerçekleştirir?
Protez diş tedavisi, ağız ortamında gerçekleştirilen ve sağlığı ilgilendiren bir yöntem olduğu için alanında uzman diş hekimleri ve protetik diş tedavisi uzmanları (prostodontistler) tarafından uygulanır. Diş hekimi tarafından yapılan işlemler sonrasında laboratuvar ortamında istenen dişler üretilir. Ayrıca klinik ortamında bulunan dental asistanlar, diş hekimine yardımcı olur.
Protetik Diş Tedavisi Fiyatları
Protetik diş tedavisi kapsamında birçok tedavi metodu vardır. Diş eksikliğinin sayısı, diş harabiyetinin miktarı, hastanın estetik beklentisi, diş hekiminin tecrübesi, işlemin gerçekleştirildiği klinik, protez diş yapımında kullanılan malzemeler gibi faktörler nedeniyle protetik diş tedavisi fiyatları değişkenlik gösterebilir. Doğal diş görünümünde ve fonksiyonunda dişlere sahip olmak için alanında uzman hekimlerin bulunduğu kliniklere başvurmak önem taşır. Diş eksikliğiniz varsa veya dişlerinizin görünümünden memnun değilseniz, protetik diş tedavisi yöntemleri hakkında detaylı bilgi almak için güvenilir sağlık kuruluşlarına başvurabilirsiniz.
* Bu içeriğin geliştirilmesinde İsü Dent Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde ISUDENT’de tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.