Beyaz ve parlak görünen dişler, estetik olarak güzel görünmenin yanı sıra sağlıklı diş ve diş etlerinin de önemli göstergelerinden bir tanesidir. Normal şartlarda dişlerin rengi beyaz veya beyaza yakındır; ancak zamanla çeşitli faktörlerin etkisiyle dişler beyaz görünümünü yitirerek sararabilir. Dişlerdeki renk değişikliğinin önüne geçilebilmesi için düzenli olarak ağız ve diş bakımı yapılması önemlidir. Diş sararması neden olur, nasıl geçer? Diş beyazlatma yöntemleri ile geçer mi? gibi soruların cevaplarını ve diş sararması hakkında merak ettikleriniz diğer ayrıntıları yazının devamında bulabilirsiniz.
Dişlerin Sararmasının Sebepleri Nelerdir?
Normal şartlarda diş rengini diş kromunu örten minenin rengi, saydamlığı, kalınlığı gibi faktörler belirler. Dişlerin doğal rengi bu faktörlere bağlı olarak maviye yakın beyaz, gri veya kahverengi olabilir. Dişlerin doğal renginde yaşla birlikte değişiklik olabilir. Bununla birlikte iç ve dış çeşitli faktörlere bağlı olarak da dişlerde sararma meydana gelebilir. Dişlerin sararmasının başlıca sebepleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
İç faktörler: İçsel faktörlere bağlı olarak görülen diş sararması diş minesinde veya diş dentininde ortaya çıkabilir. Doğuştan gelen bazı hastalıklar, genetik yatkınlık ve/veya diş çürüğü gibi sebepler içsel faktörler arasında sayılabilir.
Dışsal faktörler: Çevresel faktörler diş sararmasının en önemli sebepleri arasında sayılabilir. Ağız ve diş bakımına yeterli önemin verilmemesi, çay, kahve, meyve suyu gibi içeceklerin aşırı tüketimi, şekerli gıdaların aşırı tüketimi gibi alışkanlıklar, diş sararmasına neden olan dışsal faktörler arasındadır.
Diş Sararması Neden Olur?
Yukarıda da belirtildiği gibi diş sararması, farklı sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Dişlerin sararması aşağıdaki nedenlerden bir veya birkaçına bağlı olarak görülebilir:
- Tütün ve tütün mamulleri kullanımı: Tütün ve tütün mamüllerinin içerisinde bulunan zararlı maddeler, diş ve diş etlerinin yapısını bozarak sararmaya neden olabilir. Ayrıca sigara içen kişilerde diş plaklarına da daha sık rastlanır. Diş plakları temizlenmezse zamanla dişlerin aşınmasına ve doğal renginden uzaklaşmasına neden olabilir.
- Aşırı çay ve kahve tüketimi: Çay ve kahve, dişler üzerinde lekeler oluşmasına ve diş renginin değişerek sararmasına neden olabilir.
- Şeker içeriği yüksek yiyecek ve içeceklerin aşırı tüketilmesi: Şekerli yiyecek ve içecekler, dişlerin yüzeyinde bakterilerin üremesine, buna bağlı olarak dişlerde plak oluşumuna neden olabilir. Dişlerde biriken plaklar ise dişlerde sararmaya yol açabilir.
- Yaşa bağlı diş sararması: Yaş ilerledikçe dişler doğal rengini kaybederek sararabilir. Zamanla diş minesinin altında bulunan dentin tabakasının renginin değişmesi dişlerde sararmaya neden olabilir. Bunun yanı sıra dentinde bulunan mineral miktarı yaş ilerledikçe azalır. Bu durumun neticesinde de diş renginde farklılaşma meydana gelebilir. Ayrıca yaş ilerledikçe diş etleri çekilebilir ve dişlerin alt kısmı daha fazla görünür hale gelebilir. Bu durumda da dişler olduğundan daha sarı veya daha koyu renkte görülebilir.
- Ağız ve diş bakımına yeterli önemin verilmemesi: Sağlıklı diş ve diş etleri için dişlerin düzenli fırçalanması ve diş ipi kullanılması önemlidir. Yiyecek ve içecek kalıntıları zamanla dişlerde birikerek leke ve plak oluşmasına neden olabilir. Bu durum dişlerin sararmasının sebeplerinin başında gelir. Ayrıca dişleri fırçalarken yapılan bazı hatalar da dişlerde sararmaya yol açabilir. Örnek vermek gerekirse; dişleri fırçalarken sert diş fırçalarını tercih etmek veya dişlere fazla baskı uygulamak dişlerin yapısının bozulmasına ve dişlerde sararmaya neden olabilir.
- Asitli yiyecek ve içeceklerin aşırı tüketimi: Asit içeriği yüksek yiyecek ve içecekler, dişlerin mineral yapısını bozarak diş ve diş etlerinin hassaslaşmasına ve dişlerin üzerinde daha kolay leke oluşmasına neden olabilir. Ayrıca asitli gıdalar dişlerin üzerinde plak birikimini artırır ve diş sararmasına neden olabilir.
- Genetik faktörler: Diş rengi, çeşitli nedenlerle zaman içinde sararabileceği gibi genetik faktörlere bağlı olarak doğuştan da sarı olabilir. Dişlerin doğal renginin sarı olması genellikle dişlerin yapısındaki mineral miktarının düşük olmasından kaynaklanır.
- İlaç tedavisi: Bazı ilaçların içinde bulunan maddeler dişlerde renk değişikliklerine neden olabilir. Özellikle antibiyotikler gibi bazı reçeteli ilaçların içerisinde dişlerde sararmaya neden olabilecek maddeler bulunur. Çocukların dişleri daha hassastır. Bu nedenle ilaç kullanımına bağlı diş sararmasına çocuklarda daha sık rastlanır.
- Yetersiz ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları: Yetersiz beslenme alışkanlıkları, dişlerin sararmasına neden olabilir. Özellikle dişler için gerekli olan kalsiyum, fosfor, D vitamini ve K vitamini gib vitamin ve minerallerin yetersiz alımı, dişlerin zayıflamasına ve sararmasına neden olabilir. Ayrıca sağlıksız beslenme ile birlikte artan şeker ve karbonhidrat alımı, dişlerin üzerinde plak oluşumuna ve diş eti hastalıklarına yol açabilir. Bu da dişlerin sararmasına neden olabilir.
- Travma: Özellikle çocukluk çağında dişlere alınan darbeler, diş minesinin hasar görmesine ve diş sararmasına neden olabilir.
- Antibakteriyel gargara kullanımı: Gargara kullanımı ağız ve diş hijyeni açısından önemli olsa da gargaraların uzun süreli kullanımı dişlerin üzerinde plak oluşumunu artırarak diş sararmasına neden olabilir.
Diş Sararması Nasıl Geçer?
Tütün ve tütün mamullerinin kullanımı, çay, kahve, meyve suyu gibi içecekler, şekerli gıdaların aşırı tüketimi, yetersiz ağız ve diş bakımı gibi sebeplerle dişlerde sararma meydana gelebilir. Diş sararmasını geçirmek için uygulanabilecek yöntemlerden bazıları aşağıdaki gibidir:
Tütün mamülleri kullanımını bırakmak: Hem genel sağlık durumu için hem de diş ve diş etlerinin sağlığı için tütün mamülleri kullanımından uzak durulması önemlidir.
Dişlerin düzenli fırçalanması: Yumuşak uçlu bir diş fırçası yardımıyla yemeklerden sonra dişlerin fırçalanması diş ve diş etlerinde plak oluşumunu önlemeye ve diş sararmasını geçirmeye yardımcı olabilir.
Asitli yiyecek ve içeceklerin tüketimini sınırlandırmak: Asit içeriği yüksek yiyecek ve içeceklerin tüketimi dişlerde aşınmaya ve diş sararmasına neden olabildiğinden asitli gıdalardan uzak durulması diş sararmasını önlemeye ve geçirmeye yardımcı olabilir.
Profesyonel yardım almak: Dişlerdeki sararmayı gidermenin ve önlemenin en etkili yollarından bir tanesi alanında uzman bir diş hekimi tarafından uygulanan prohttps://onlinehtmleditor.dev/#fesyonel diş temizliğidir.
Diş Beyazlatma işlemi ile Diş Sararması Geçer mi?
Diş beyazlatma işlemleri, dişlerin sararmış yüzeylerini daha beyaz hale getirmeye yardımcı olabilir. Diş beyazlatma işlemlerinde beyazlatıcı özelliği bulunan jellerden faydalanılır. Bu jellerin etkinliğini artırmak için genellikle UV ışını ve lazer gibi yardımcı cihazlardan faydalanılabilir. Diş beyazlatma yöntemleri genel olarak üç farklı şekilde uygulanabilir. Bunlar ev tipi, ofis tipi ve hem ev hem ofis tipi diş beyazlatmayı içeren karma diş beyazlatma yöntemidir. Ev tipi diş beyazlatma yöntemi genellikle dişlerindeki renk değişikliği ve plak oluşumu ileri derecede olmayan kişiler için uygundur. Ofis tipi diş beyazlatma yöntemi ile kıyaslandığında ev tipi yöntemden sonuç almak için daha uzun süre gerekebilir. Dişlerdeki sararmanın ileri derecede olduğu ve kısa sürede sonuç alınması gereken durumlarda genellikle steril bir klinikte beyazlatma işlemi gerçekleştirilir. Özellikle sigara kullanımına, çay ve kahve tüketimine bağlı oluşan sararmaları diş beyazlatma yöntemleri sayesinde gidermek mümkündür.
Lekeli ve sararmış dişler zamanla genel ağız ve diş sağlığı için tehdit oluşturabilir. Siz de sağlıklı dişlere sahip olmak için kontrollerinizi size en yakın sağlık kuruluşunda yaptırmayı ihmal etmeyin. Sağlıklı günler dileriz.
* Bu içeriğin geliştirilmesinde İsü Dent Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde ISUDENT’de tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.