Dünya genelinde pek çok insan ağız ve diş sağlığını etkileyen enfeksiyonlarla hayatında en az bir kez karşılaşır. Bu enfeksiyonlar dişte meydana gelebileceği gibi dişi çevreleyen ve destekleyen dokularda da meydana gelebilir. Diş eti iltihabı da ağızdaki bakterilerin neden olduğu ve erken dönemde tedavi edilmediğinde diş kaybına neden olabilen enfeksiyonlardan bir tanesidir. Diş eti iltihabı nasıl geçer? Diş eti iltihabına ne iyi gelir? Evde uygulanabilecek yöntemler var mıdır? Bu ve benzeri diş eti iltihabı hakkında tüm merak edilenler için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Diş Eti İltihabı Nedir?
Diş eti iltihabı tıp literatüründeki adıyla gingivitis, diş etinde meydana gelen iltihaplanma anlamına gelir. Genellikle dişlerde biriken dental plaklar ve bakterilerin diş eti iltihabının nedeni olarak görülür. Diş eti iltihabı diş eti hastalıklarının en şiddetsiz olanıdır. Ancak gingivitis erken dönemde fark edilmez ve tedavisi yapılmazsa ilerleyen dönemlerde dişi saran ve destekleyen diğer dokulara yayılabilir. Bu durum kronik veya agresif periodontitis adı verilen diş eti çekilmesine neden olabilir. Diş eti hastalıkları her yaş grubunda görülebilen hastalıklardır. Genellikle yetişkinlerde ortaya çıktığı düşünülse de çocuklarda da diş eti hastalıklarına sık rastlanır. Diş eti hastalıklarının büyük çoğunluğu doğru ve yeterli ağız hijyeni ile önlenebilir hastalıklardır. Çocuklarda diş eti iltihabı geliştiğinde erken dönemde diş kayıplarına neden olabileceğinden çocukların dişleri çıktıktan sonra onlara doğru ağız bakımı ve temizliği eğitimi vermek oldukça önemlidir.
Diş Eti İltihabı Nedenleri Nelerdir?
Diş eti ya da gingiva diş köklerini çevreleyen ve destekleyen mukoza tabakasıdır. Bir başka ifadeyle ağız boşluğunu saran yumuşak dokuya diş eti adı verilir. Diş etinin kenarı ile dişin diğer bölümleri arasında küçük, dar oluklar ve boşluklar bulunur. Çeşitli sebeplerle bu boşluklarda bakteri ve plak birikir. Peki diş eti iltihabı neden olur? Diş etinde bakteri ve plak birikmesi ağızdaki mikrobiyal dengenin bozulmasına yol açar. Bunun neticesinde zararlı patojenlerin çoğalarak diş eti iltihabını meydana getirir. Diş eti iltihabı nedenlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Dental plağa bağlı diş eti iltihabı: Diş eti iltihabına neden olan patolojik faktörlerin başında dental plaklar gelir. Dental plak, diş etinde oluşan beyaz, sarı ya da gri, dikkatli bakılmadığı sürece görülmesi zor olan ince biyofilm yapıda olan oluşumlardır. Yiyecek artıklarının ağızda birikmesi ya da bakteri gibi mikroorganizmalar ağızda dental plak oluşmasına neden olabilir. Her yemekten sonra dişleri fırçalamak plak oluşma riskini en aza indirir. Başlangıç aşamasında hava-su spreyi ile dental plakların ağızdan uzaklaştırılması mümkündür.
- Diş taşı (dental kalkulus): Ağızda oluşan dental plaklar zamanında uzaklaştırılmazsa diş taşı ya da tıp literatüründeki adıyla dental kalkulus oluşumuna sebep olur. Diş taşı, dental plağın mineralizasyonu sonucunda gerçekleşir. Bir başka ifadeyle dental plakları oluşturan yumuşak yapılar plağın oluşumunu takip eden 4-8 saat içerisinde mineralize olmaya ve sertleşmeye başlar. Bunun sonucunda da diş eti iltihabı gelişmeye başlar.
Bunlara ek olarak ağız ve diş hijyenine dikkat etmemek diş eti iltihaplarının başlıca nedenleri arasında sayılabilir. Ayrıca şeker hastalığı gibi metabolik hastalıklar, sigara ve alkol tüketimi, hamilelikte yaşanan hormonal değişimler, kullanılan bazı ilaçlar diş eti iltihabının nedenleri arasında sayılabilir.
Diş Eti İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Diş eti iltihabı başlangıç aşamasında her zaman belirti vermeyebilir. Bu durum iltihabın geç fark edilmesine ve ilerlemesine neden olabilir. Bunun için düzenli olarak ağız ve diş kontrolü yaptırmak oldukça önemlidir. Diş eti iltihabı belirtileri enfeksiyonun şiddetine göre değişiklik gösterir. Başlıca diş eti iltihabı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Kırmızı ve şiş diş eti görünümü,
- Soğuğa ve sıcağa karşı hassasiyet,
- Yemek yerken, diş fırçalarken diş etinde kanama,
- Sebepsiz görülen diş eti kanaması,
- Küçük beyaz şişlikler,
- Isırma sırasında alt ve üst dişler arasında uyumsuzluk,
- Dişler arasında boşluklar meydana gelmesi ve dişlerin birbirinden uzaklaşması.
Diş etlerinde meydana gelen iltihap çoğu zaman ağrıya neden olmaz. Ancak iltihabın ilerlemesi halinde diş etlerinde çekilme meydana gelir ve hassasiyet artar. Bu durum ağrıya neden olabilir. Aynı zamanda iltihabın ilerlemesi diş ve diş eti arasında cep adı verilen boşluklar oluşmasına neden olarak dişlerin gevşemesine ve zamanla diş kaybı görülmesine yol açar. İltihabın dişe ve diş köküne yayılması halinde dişlerde çürük oluşumu ve ağız kokusu başlayabilir.
Diş Eti İltihabı Teşhisi Nasıl Konulur?
Diş eti iltihabı bazen hiç belirti vermeden ilerleyebilir. Bu durumda iltihap ancak rutin kontrol sırasında fark edilebilir. Hekime diş etinde kızarıklık, kanama, hassasiyet gibi şikayetlerle başvuran hastalarda alanında uzman diş hekimi öncelikle gözle muayene gerçekleştirir. Sonrasında özel periodontal aletlerle dişler ayrı ayrı kontrol edilir. Bu kontrol sırasında hekim rahatlıkla diş eti ceplerinin oluşup oluşmadığını görebilir. Bunların yanında hekim muayene sırasında hastanın diş etlerinde kanama, plak olup olmadığını ya da dişin sağlamlığını da kontrol eder. Eğer hekim iltihabın ilerlediğinden ve başka dokulara ya da kemiğe yayıldığından şüphe ederse röntgen gibi detaylı görüntüleme yöntemlerinden faydalanır.
Diş Eti İltihabı Tedavisi
Erken dönemde fark edilen ve tanı konulan diş eti iltihabının tedavisi oldukça kolaydır. Peki diş eti iltihabına ne iyi gelir, tedavisi nasıldır? Başlangıç aşamasında hekim diş etinin üzerindeki plak, diş taşı gibi oluşumları diş etinden uzaklaştırmayı amaçlar. Bu işlemden sonra hasta, ağız ve diş hijyenine özen gösterirse diş eti kısa sürede tekrar dişe uyum sağlar ve sağlıklı görünüme kavuşur. Geçmeyen diş eti iltihabı durumunda enfeksiyonun giderilmesi için hastanın antibiyotik kullanması da gerekebilir. Diş eti iltihabı temizliği genel olarak plak, bakteri ve diş taşı temizliğini kapsar. Diş hekimleri diş eti iltihabının önüne geçmek için hastalara en az 6 ayda bir defa profesyonel diş temizliği yaptırmalarını önerir. Plak, diş taşı temizliği ve antibiyotikle geçmeyen diş eti iltihabı durumunda ise hekim diş etinin altında da plak ve bakteri temizliği yapılmasını gerekli görebilir. Derin diş temizliği olarak bilinen bu yöntem çoğunlukla ileri diş eti iltihabında tercih edilir. Bütün bu uygulamalar sonrasında geçmeyen diş eti iltihabında hekimler diş kökünü temizlemek için ameliyatı gerekli görebilir.
Sık Sorulan Sorular
- Karbonat diş eti iltihabına iyi gelir mi?
Diş eti iltihabı sorunu yaşayan kişilerin büyük çoğunluğu evde uygulayabilecekleri yöntemleri merak ederler. Bazı çalışmalara göre karbonat, içinde bulunan asit tuzu sayesinde diş etinde oluşan ağrıları uyuşturabilir. Bunun yanında karbonatın diş eti iltihabına karşı dezenfektan etkisi olabilir. Ancak bu tür maddelerin aşırı kullanımı dişlerde ve diş etinde tahribata neden olabileceğinden kullanırken dikkatli olmak gerekir.
- Diş eti iltihabı tuzlu suyla geçer mi?
Karbonat gibi tuzlu suyla gargara yapmak da diş hastalıklarına karşı halk arasında yaygın olarak başvurulan yöntemlerden bir tanesidir. Tuzlu su da karbonat gibi diş eti iltihabı sorununa karşı ağrıyı azaltmaya yardımcı olarak kısa süreli rahatlama sağlayabilir. Ancak bu yöntemlerin tedavi edici özelliği olmadığını unutmamak gerekir.
- Bebeklerde diş eti iltihabı olur mu?
Bebeklerde diş eti iltihabı çeşitli faktörlere bağlı olarak görülebilir. Bunun başında diş çıkarma, kullanılan biberon ve emziğin iyi temizlenmemesi gelir.
Diş eti iltihabı önlenebilir ve tedavisi mümkün olan hastalıklardan bir tanesidir. Ancak ilerlemesi halinde diş kaybına neden olabilir. Bu nedenle düzenli olarak ağız ve diş bakımı kontrolü yaptırmak çok önemlidir. Siz de ağız ve diş sağlığınız için gerekli kontrolleri yaptırmayı ihmal etmeyin. Sağlıklı günler dileriz.
* Bu içeriğin geliştirilmesinde İsü Dent Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde ISUDENT’de tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.