Günümüzde diş çürüklerini tamamen engelleyebilecek ilaç ya da aşı henüz bulunmamış olsa da düzenli ve etkin fırçalamanın, önleyici uygulamalar ile desteklendiği durumlarda sağlıklı dişlere sahip olmak mümkündür.
Çocukların ağız ve diş bakımında yapılan en büyük yanlışlardan biri, çürükler oluştuktan sonra diş hekimine başvurulmasıdır. Oysa sanılanın aksine çocukların ilk diş muayenesi, dişleri çıkmaya başlar başlamaz, çocuk diş hekimleri tarafından yapılmalıdır. Bunun en önemli nedeni, bebeklik döneminde dişlerin nasıl temizlenmesi gerektiğini ebeveynlere gösterebilmektir. Ayrıca, erken dönem çocukluk çağı çürüğü, halk arasında "Biberon Çürüğü" olarak da adlandırılan, genellikle yanlış beslenme alışkanlıklarına bağlı oluşabilen çürüklerden çocukları korumak için küçük yaşta ağız-diş muayenesinin yapılması büyük önem taşır. Böylece çocuğun diş hekimiyle ilk tanışması, ağrılı ve zor geçebilecek bir seans yerine keyifli ve eğlenceli bir ziyarete dönüşebilmektedir.
Çocuklarda Diş Çürüğü Nedenleri
Çocuklar erişkin bireylere kıyasla, hem daha sık hem de daha yumuşak besinlerle beslenirler. Bu besinlerin çoğu mama kıvamında ve diş yüzeylerine kolayca yapışabilecek özelliktedir. Buna karşı fırçalama süreleri ve kalitesi daha azdır. Ayrıca 1-5 yaş arasındaki çocuklar sık sık huy değiştirirler. Bir dönem diş fırçalamaktan çok hoşlanan bir çocuk bir dönem dişlerini hiç fırçalamayabilir ve bu dönem yaygın diş çürükleri ile sonuçlanabilir. Süt dişlerinin daimi dişlere oranla daha çok organik madde içermeleri, çürüğe daha yatkın olmalarına dolayısıyla daha kolay ve hızlı çürümelerine sebep olmaktadır. Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk-sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri genellikle zamanında yorumlayamazlar. Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olduğunda fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir. Bu durumun önüne geçmek ve olası problemleri önlemek amacıyla 4-6 ayda bir, çocuk diş hekimleri tarafından ayrıntılı muayene ile ağız içi durum değerlendirilmeli ve gerekli koruyucu uygulamalar yapılmalıdır.
Çocuk Diş Hekimliğinde Koruyucu Uygulamalar
Fluor uygulamaları başlangıç aşamasındaki çürükleri kontrol altına alabilmek,diş minesini zararlı asitlere karşı korumak, çürük oluşumunu engellemek için alınabilecek en etkili ve basit önlemlerdir. ABD ve diğer gelişmiş ülkelerde,çürük artışının önüne geçilebilmesinde en etkili yöntemin, düzenli fluorid uygulamaları olduğu belirtilmektedir. Fluor uygulamaları, dişlerin yapılarını güçlendirip koruyucu bir tabaka oluşturarak, bakterilerin ürettiği asitlere karşı daha dirençli olmalarını sağlayacaktır. İlk fluor uygulamasından sonra çocuğun risk grubu belirlenerek 4-6 ayda bir düzenli kontrolleri yapılmalıdır.
Çocuklarda Diş Fırçalama Eğitimi Çok Önemli
Azı dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde bulunan ve “fissür” adı verilen girintiler, çürüğün en sık oluştuğu bölgelerdir. Bunun nedeni; diş fırçalarının dar ve derin olan bu girintileri temizlemede yeterli etkinliğe sahip olamamalarıdır. Bu yüzden çürük oluşumunu önlemede diş hekimlerin en sık uyguladığı koruyucu yöntemlerden biri “fissür örtücüler”dir. Bu koruyucu uygulamada “fissür örtücü” adı verilen beyaz renkli, akışkan madde ile girintiler (fissürler) doldurulur ve bu akışkan madde özel bir ışık ile sertleştirilir. Bu sayede besin artıklarının girebileceği ve fırçalama ile temizlenmesi zor olan, çürüğe elverişli bölgeler korunmuş olur. Ancak, tüm bu koruyucu uygulamalar, düzenli diş fırçalamayla birlikte fayda sağlar. Fırçalama olmaksızın sadece koruyucu uygulamalarla çürükten korunmanın mümkün olamayacağı unutulmamalıdır.
Koruyucu Diş Hekimliğiyle Çocuklarda Sağlıklı Gülüşler!
Koruyucu diş hekimliği uygulamaları ile çocukların sağlıklı ve güzel bir gülüşe sahip olmaları sağlanabilir. Sağlıklı ağıza sahip çocuklar daha rahat ve kolay çiğnerler; yemeklerin besin değerlerini tam ve etkin olarak alırlar. Konuşmayı daha çabuk ve anlaşılabilir olarak kavrarlar. Ağızlarında vücudun diğer bölgelerini tehdit eden bir hastalık olmadığından genel sağlık durumları da daha iyidir. Sağlıklı bir ağız güzel göründüğü için çocuğun kendine ve görüntüsüne güveni fazladır. Bunların dışında; koruyucu diş hekimliği daha az yorucu ve daha ucuz bir tedavi yaklaşımıdır. Unutulmamalıdır ki hastalıkların ortaya çıkmadan önlenmesi, her zaman en kolay ve en ucuz tedavi yöntemidir.
* Bu içeriğin geliştirilmesinde İsü Dent Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde ISUDENT’de tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.