Ağız ve diş sağlığı sorunlarının en sık görülenleri arasında apse oluşumu yer alır. Diş apseleri, diş ve diş etinde oluşan çeşitli hasarlar veya hastalıkların bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Bu rahatsızlıklar bakteri birikimine neden olarak diş apsesine meydana getiren enfeksiyonu oluşturur.
Apse Nedir?
Apse, iltihap sonucu vücudun çeşitli yerlerinde oluşan, ağrılı ve yangılı şişliklerdir. Diş apsesi, diş eti ve diş kökü gibi dişin çevresindeki dokularda görülen iltihaplı rahatsızlıktır. Diş eti apseleri hastalar için oldukça rahatsız edici semptomlar oluşturur. Semptomlar ağız hijyenine dikkat edilerek azaltılmaya çalışılsa da tedavi gerektirir. Bu sebeple ‘’Diş apsesine ne iyi gelir?’’ ve ‘’Apse nasıl geçer?’’ soruları da önem kazanmış olur.
Diş Apsesi Belirtileri
Diş apsesinin belirtileri apsenin oluştuğu yere ve enfeksiyonun derecesine göre değişiklik gösterir. Diş apsesinin en belirgin görülen belirtileri şişlik ve ağrı olmakla birlikte bazı akut gelişen apselerde ağrı oluşmayabilir. Örneğin apse oluşumu daha önce kanal tedavisi yapılmış bir yerde olduysa canlı sinir bulunmadığı için ağrı olmaz. En sık görülen diş apsesi belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Yüzdeki organlara baskı yapan şiddetli, zonklayıcı ağrı
- Yüzde ve yanaklarda kızarıklık ve şişlik
- Ağzı açmakta, ısırmakta ve çiğnemekte zorluk
- Sıcak ve soğuk hassasiyetinde artış
- Kötü ağız kokusu
- Ateş ve kırgınlık
Apse Neden Olur?
Diş apsesinin temel nedeni, diş çürükleri, dişlerde kırık veya çatlak, yemek birikimi gibi sebeplerle bakteri birikerek enfeksiyon oluşmasıdır. Apse mevcut bir diş hastalığı veya önceden yapılmış bir diş tedavisi sonucu oluşabilir. Bu sebeplerin yanı sıra apseye dolaylı yoldan neden olan sebepler de bulunur. Ağız sağlığına önem vermemek, düzenli diş fırçalamamak, diş ipi kullanmamak, aşırı şekerli ve asitli yiyecek ve içecekler tüketmek gibi diş sağlığını olumsuz etkileyen durumlar apseye neden olabilir. Ayrıca otoimmun hastalıklar ve diyabet gibi kronik rahatsızlıklar da ağız ve diş sağlığını olumsuz etkileyerek apse oluşumuna elverişli bir ortam meydana getirir.
Diş Apsesi Çeşitleri Nelerdir?
Diş apseleri, oluştukları yere ve oluşum nedenine göre üç çeşide ayrılır. Diş apsesi çeşitleri şöyle sıralanabilir:
- Periapikal Apse: Diş üzerinde meydana gelen periapikal apseler, genellikle diş kökünün ucunda görülür. Boşluklu, kırık veya yaralı dişlerde oluşan enfeksiyon, önceki bir tedaviden kaynaklı da meydana gelebilir.
- Periodontal Apse: Diş etlerinde bakteri birikmesi sonucu oluşan periodontal apseler, diş ve diş etlerinin arasında yemek kalması veya tartar birikmesi nedeniyle olur.
- Gingival Apse: Doğrudan diş etindeki bir problem sonucu diş etinde biriken bakteri ve enfeksiyon, gingival apse oluşturur. Dişin kendisini ve periodontal ligamenti etkilemez, sadece diş etinde görülen apse çeşididir.
Diş Apsesi Nasıl Teşhis Edilir?
Diş eti apsesi olduğunu düşünüyorsanız kendiniz bir tedavi uygulamak yerine diş doktoruna görünerek hastalığı teşhis ettirmek gerekir. Çünkü çeşitli diş ve diş eti hastalıkları benzer belirtiler oluşturabilir. Emin olunmadan yapılacak bir müdahale, sıcak veya soğuk uygulamak gibi hastalığın daha da ilerlemesine neden olabilir. Diş hekimi, muayenesinde tanı için dişe fiziki olarak basınç uygular ve gerekli gördüğü takdirde röntgen veya çeşitli laboratuvar testleri ister. Yapılan değerlendirme sonucu apsenin varlığı, enfeksiyonun şiddeti ve nereye kadar yayıldığı tespit edilir. Ardından doktor tarafından duruma uygun tedavi planlaması yapılır.
Diş Apsesine Ne İyi Gelir?
Diş eti apsesinin tedavisi için apseye yani enfeksiyona sebep olan durumun ortadan kaldırılması gerekir. Çoğunlukla apseye çürük bir diş sebep olduğundan diş tedavi edilerek gerekirse dolgu veya kanal tedavisi gerçekleştirilir. Acil olarak doktora gitmek mümkün olmadığı durumlarda ise ev şartlarında diş apsesine iyi gelen yöntemler uygulanarak şikayetler azaltılabilir. Kişinin ağız sağlığına dikkat etmesi, apse olduğu için yumuşak diş fırçası kullanması, aşırı sıcak ve soğuk ürünlerden kaçınması ve ağrıyı hafifletmek amaçlı ağrı kesiciler kullanması ev şartlarında uygulanabilecek çözümlerdir.
Diş Apsesi Nasıl Tedavi Edilir?
Temelde diş apsesinin tedavisi iki aşamalı olarak gerçekleştirilir. İlk aşama iltihaplı şişlik halinde olan apseye yapılan müdahale olur. İkinci aşama ise apseye sebep olan durumun tedavi edilmesidir. Apse geniş yüzeye yayılım gösteriyor ise antibiyotik tedavisine başvurulur. Eğer belirli bir bölgeye sınırlanmış durumda ise doktor tarafından steril koşullarda içi boşaltılır. Yapılan 1-2 cm kesi ile apsenin boşaltılması için gerekirse drenaj uygulanır. Apse kontrol altına alındığında apseye neden olan diş problemi çözülür. İhtiyaç halinde kanal tedavisi ve diş çekimine kadar gereken tedavi uygulanır.
Diş Apsesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Diş apsesi patlaması, enfekte sıvının akması gibi tehlikeli durumlar hastaları endişelendirir. Diş apsesinin oluşumu ve tedavisi ile ilgili süreçte akıllarda pek çok sorular oluşur. Diş apsesi ile ilgili sıkça sorulan soruları sizler için cevaplandırdık.
1-Diş apsesi kaç günde geçer?
Konu diş apsesi olunca akla ilk gelen ‘’Apse Nasıl Geçer?’’ sorusudur. Çünkü apseler ağrılı ve yangılı rahatsızlıklar olduğu için hastalarda önemli yakınmalar oluşturabilir. Bu sebeple bir an önce apsenin geçmesinin yolu aranır. Apse tedavi edilmediği takdirde yayılma gösterebilir, uzun sürerek kronikleşebilir. Apsenin baskılayıcı tedavisi geçici olarak yakınmaları azaltacağı için esas tedavi apseye neden olan dişin çekilmesiyle veya kanal tedavisi ile olur. Apseye müdahale edildikten ve dişin durumuna göre gerekli tedavi uygulandıktan sonra tekrar apse oluşumu görülmez.
2-Diş apsesi kendiliğinden geçer mi?
Aslında ‘’Diş apsesi kendiliğinden geçer mi?’’ sorusunun iki cevabı vardır. Diş apsesi birkaç gün içerisinde kendiliğinden kaybolabilir ama bu durum tedavi olduğu anlamına gelmez. Enfeksiyonu tetikleyen sebeplerin hafiflemesi, ağız hijyenine dikkat etme gibi sebeplerle apse şişliği inerek ağrısı ortadan kalkabilir. Ama esas apseye neden olan hastalık tedavi edilmediği sürece ilerleyen zamanlarda tekrar ortaya çıkar. Antibiyotikler ile baskılanan veya kendiliğinden geçmesi beklenen apseler zamanla sık tekrarlayarak kronikleşebilir. Bu sebeple geç kalmadan apseye neden olan durum tedavi edilmelidir.
3-Apseli diş çekilir mi?
Normal şartlarda apseli ve enfeksiyonlu diş hemen çekilmez ve ilaç tedavisi uygulanır. Antibiyotik tedavisi uygulanarak enfeksiyonun çekim esnasında kana karışması önlenmiş olur. Akut enfeksiyon sonucu apse oluşumunda diş çekilmez ama bazı durumlarda kronikleşmiş apselerde diş çekimine karar verilebilir. Apseli dişin çekilmesine engel olan bir diğer durum da dişin uyuşma zorluğudur. Apseli dişin uyuşturulması ağrılı ve zor bir işlem olduğu için apseli dişe müdahale etmek zor olur.
4-Diş apsesi patlarsa öldürür mü?
Diş apsesi patlaması enfekte sıvının akmasına neden olacağı için vücutta çeşitli organlara ulaşarak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Uzun süre tedavi edilmeyen diş apsesi ağız sağlığının ötesinde başka önemli hastalıklara yol açabilir. Diş apsesi boşaltılması sağlık uzmanları tarafından yapılmazsa ve kendiliğinden patlarsa öldürmez ama beyin hasarı, kalp hasarı, çene kemiği hasarı, sinüs problemleri ve koma gibi tehlikeli rahatsızlıklara sebep olabilir.
Diş apsesi, ağzınızdaki sağlık sorunun en erken uyarılarından biri olur. Ağzınızında diş apsesi olduğunu düşünüyorsanız gecikmeden diş hekiminize başvurunuz.
* Bu içeriğin geliştirilmesinde İsü Dent Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde ISUDENT’de tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.