Diş hekimlerine başvuran yetişkinlerin büyük çoğunun ortak şikayetlerinin başında 20’lik diş ağrısı gelir. 20’lik dişlerin genellikle 20 yaşında çıktığı düşünülse de ağzın arka kısmında bulunan bu dişler 20 yaşından daha önce ya da sonra da çıkabilir. 20 yaş dişleri çıkarken çene yapısını zorlayarak ağrıya neden olabilirler. Bazı 20 yaş dişleri ise tamamen ya da kısmen kemikte ya da doku içerisinde kalabilir. Bu durum gömülü 20 yaş dişi anlamına gelir. 20’lik diş nedir? 20’lik diş hangisi? 20’lik diş kaç tane çıkar? Bunlar gibi 20 yaş dişi ile ilgili tüm merak ettiklerinizi yazımızın devamında bulabilirsiniz.
20’lik Diş Nedir?
Dişler sindirim sisteminin en önemli bölümlerinden bir tanesidir; organizmadaki sindirim süreci dişler sayesinde başlar. Aynı zamanda konuşma, ses çıkarma gibi eylemler de dişlerin yardımıyla gerçekleşir. Sağlıklı bir yetişkinin ağzında 16’sı alt çenede 16’sı üst çenede olmak üzere 32 adet diş bulunur. Dişler; besinleri kesmeye yarayan kesici dişler, koparmaya yarayan köpek dişleri, delmeye ve parçalara ayırmaya yarayan küçük azı dişleri ve parçalara ayırıp öğütmeye yarayan büyük azı dişleri olmak üzere sınıflara ayrılır. 20 yaş dişleri bu sınıflara dahil edilmez. Bu sınıfların yanında ayrı bir sınıf olarak değerlendirilmesi gereken dişler de üçüncü azı dişleri ya da akıl dişi olarak da ifade edilen dişlerdir. Bu dişler en son çıktıkları için üçüncü azı dişleri olarak adlandırılır. 20’lik yaş dişleri üçüncü azı dişi sınıfına giren dişlerdir. Peki 20’lik diş nerede çıkar? 20 yaş dişleri alt ve üst çenenin en arka kısmında çıkan dişlerdir. Bu dişler çıkarken kemik ya da doku gibi bir engele takılmaz ve normal seyrinde çıkarsa kişinin çiğneme sürecine yardımcı olur. Ancak genellikle akıl dişleri çıkarken çevre dokuya zarar verebilir ya da çene kemiğine baskı yapabilir. Bu durumda genellikle uzmanlar arasında yaygın olarak kabul edilen görüş, bu dişlerin uzman bir hekim tarafından alınması gerektiğidir. Halk arasında yaygın olarak bilinenin aksine üçüncü azı dişleri her zaman 20 yaşında çıkmazlar. O halde 20’lik diş kaç yaşında çıkar? Çoğu kişide 20’lik dişler genellikle 17-21 yaş arasında çıkar. Bazen 30 yaşına kadar 20’lik dişlerin çıktığı görülür. Akıl dişleri çıkana kadar sağlıklı bir yetişkinin ağzında 28 tane diş vardır. 20’lik dişler 2 tanesi alt çenede 2 tanesi üst çenede olmak üzere 4 adettir. Bu dişlerin eklenmesi ile birlikte ağızdaki diş sayısı tamamlanmış olur.
20’lik Diş Nasıl Çıkar?
Günümüzde 20 yaş dişlerinin çoğu kez çeşitli sağlık sorunlarına neden olduğuna sık rastlanır. Bu durumda 20’lik diş neden çıkar? Bazı bilim insanlarına göre 20 yaş dişlerinin çıkma sebebi eski zamanlarda yaşayan insanların fizyolojik özellikleri ve yaşam alışkanlıkları ile açıklanabilir. Yapılan bazı araştırmalar akıl dişlerinin yani 20 yaş dişlerinin çıkış sürecinin eski zamanlarda sorunsuz olduğunu ancak çeşitli nedenlerle günümüzde daha zor çıkabildiğini göstermektedir. Üçüncü azı dişlerinin günümüzde neden zor çıktığını açıklamaya çalışan bazı teorilere göre eski zamanlardan günümüzde kadar insanların beslenme alışkanlıklarında yaşanan değişikliklerin insanların ağız ve çene yapısında daralmaya neden olduğu görülür. Bu durum en son çıkan azı dişlerinin çıkmak için ağızda kendilerine yeterli alanı bulamamaları anlamına gelmektedir. Peki, 20’lik diş nasıl çıkar? Ağız ve çene yapısı geniş olan kişilerde 20 yaş dişleri daha kolay çıkarken ağzında yeterli boşluk bulunmayanlarda diş çıkarma süreci daha sıkıntılı olabilir. 20’lik diş ne kadar sürede çıkar? 20’lik dişlerin çıkma süresi de ağız ve çene yapısına göre değişir. Çene yapısı dar olan ve ağzında yeterli boşluk bulunmayan kişilerde 20 yaş dişlerinin çıkma süreci aylarca bazen yıllarca sürebilir. Bu kişilerde çıkmaya çalışan dişin sürekli olarak kemiğe ve ağızdaki yumuşak dokuya baskı yapması neticesinde 20’lik diş iltihabı gelişebilir.
20’lik Diş Belirtileri
20’lik diş ateş yapar mı? 20’lik diş boğaz ağrısı yapar mı? Bu ve benzeri sorular hastaların ağız ve diş sağlığı uzmanlarına en sık yönelttikleri soruların başında gelir. Sorunsuz bir biçimde çıkan akıl dişleri herhangi bir belirti göstermeyebilir. Ancak yeterli boşluk bulamadığı için tamamen ya da kısmen çıkamayan dişler ağrı, 20’lik diş iltihabı gibi semptomlar başta olmak üzere çeşitli sorunlara neden olabilir. Bazı durumlarda boğaz ağrısı ve yüksek ateş gibi şikayetlerle sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda şikayetlere gömülü 20’lik dişlerin sebep olduğu görülür. 20’lik diş belirtileri kişiden kişiye değişiklik göstermekle birlikte 20’lik diş şişmesi en yaygın görülen belirtilerin başında gelir. Bunun en önemli nedeni yumuşak dokuyu geçemeyen dişlerin çevresinde besin artıklarının kalması neticesinde bakteri birikmesidir, biriken bakteriler zamanla dişlerde ve diş etinde iltihap gelişmesine neden olur. Vücutta gelişen iltihapla savaşmakla görevli olan bağışıklık hücrelerinin aktif olarak harekete geçmesi ise bazı hastalarda ateşin yükselmesine neden olabilir. Aynı zamanda iltihabın geç fark edilmesi ya da uygulanan ilaç tedavisinden olumsuz sonuç alınması neticesinde iltihap çevre dokulara yayılarak boğaz ağrısına neden olabilir. Bunların yanında diğer 20’lik diş iltihabı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Diş etinde şişme ve kızarıklık,
- Diş eti kanaması
- Dişlerde ve diş etinde hassasiyet,
- Çeneye vuran ağrı,
- Baş ağrısı,
- Çenede, yüzde şişlik,
- Göz ağrısı,
- Diş çürüğü,
- Kulak ağrısı,
- Ağız kokusu
20’lik Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
20’lik diş ağrısına ne iyi gelir? 20’lik diş eti şişmesi nasıl geçer? 20 yaş dişi çıkamayan ve buna bağlı çeşitli şikayetleri bulunan kişiler için bu sorunun cevapları oldukça önemlidir. Diş ağrısı ya da 20’lik diş apsesi için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. İltihabın çevre dokulara yayılması daha ciddi sonuçlar ortaya çıkmasına neden olabilir. Bunun yanında alanında uzman hekim uygun görürse ağrı kesici, iltihap giderici özelliği bulunan ilaçların kullanılması semptomların hafiflemesine katkıda bulunabilir. Bazı durumlarda 20 yaş dişleri çıktıktan sonra da çürüyebilir. Bu durumda çürüğün seviyesine bağlı olarak diş hekimi bu dişlerin çekilmesini uygun görebilir. Ayrıca ağrı, iltihap gibi semptomlara neden olan kısmen ya da tamamen gömülü 20 yaş dişlerinin de çekilmesi gerekir. Eğer diş doğru açıyla çıkmışsa genellikle diğer dişler gibi çekilir. Ancak bazen 20’lik diş kökü kemiğin içinde gömülü olabilir ya da diş yanındaki dişe baskı yapıyor olabilir. Bu gibi durumlarda hekimler hastaya 20’lik diş ameliyatı uygulanmasını uygun görebilir. Günümüzde sağlık alanında yaşanan gelişmeler sayesinde bu ameliyatlar sırasında hasta acı hissetmez. Lokal anestezi kullanılarak yapılan bu operasyonlarda farklı teknikler kullanılabilir. Çene röntgenini inceleyen hekim dişin tek parça halinde çıkarılmasının mümkün olduğunu düşünürse ufak bir kesi atarak dişi çıkarır. Ancak bazen diş kökü gömülü olabilir ve bu durum dişin tek parça halde çıkarılmasını zorlaştırabilir. Bu durumda doktor 20’lik dişi parçalayarak çıkarmayı uygun görebilir. 20’lik diş ameliyatlarından sonra hastalar gündelik işlerine rahatlıkla devam edebilirler. Bir süre hekimlerinin uygun gördüğü ilaçları kullanmaları enfeksiyon ve ağrı riskini en aza indirmek açısından önemlidir.
Erken dönemde tedavi edilmeyen diş problemleri ileride daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Siz de ağız ve diş sağlığınız için en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak mutlaka kontrollerinizi yaptırın. Sağlıklı günler dileriz.
* Bu içeriğin geliştirilmesinde İsü Dent Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde ISUDENT’de tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.