10 Soruda Çocuklarda Diş Sağlığı

Çocuklarla birlikte hayatın erken dönemlerinde ağız ve diş sağlığı adına adımlar atılması gelecekte yaşayacakları sorunları en aza indirecek ve sağlıklı alışkanlıklar edinmelerinde yardımcı olacaktır. Bu doğrultuda çocukların dikkat etmesi gereken ve ebeveynlerin de bu noktada üzerinde durması gereken bazı hususlar vardır. 10 soruda çocuklarda diş sağlığı için yazımızın devamını okuyabilir, detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Çocuklarda İlk Diş Hekimi Ziyareti Kaç Yaşında Olmalıdır ve Çocuklar Ne Sıklıkla Diş Hekimi Ziyaretine Gitmelidir?

Çocuklarda ve ebeveynlerinde bir dönüm noktası olarak kabul edilen ilk diş hekimi ziyareti çocuk 1 yaşına geldiğinde ve ilk dişini çıkardığında gerçekleştirilmelidir. 1 yaş öncesinde ya da ilk diş çıkmasından önce diş hekimi kontrolü gereken durumlarda ebeveynler bilinçli olmalı ve çocuğun diş gelişimini gözlemlemelidir. Genellikle diş hekimleri bir problem fark ettiğinde ortodondiste yönlendirme yapabilir. Çocukların gelecek yaşantılarında kalıcı bir problemle karşılaşmamaları açısından diş hekimi kontrolünün erkenden başlaması ve takip edilmesi oldukça önemlidir. Bazı durumlarda çocukların ortodontist muayenesinden geçmesi 6 yaşı bulurken bazı durumlarda ise ergenlik çağına kadar muayene edilmemiş çocuklara rastlanabilir. Uzmanlar tarafından önerilen ortalama yaş genellikle 7 civarıdır. 7 yaşında bir çocuk yılda 1 kez olmak üzere ortodonti muayenesinden geçmelidir. Bu yaş aynı zamanda kalıcı dişlerin çıkmaya başladığı zamanı ifade eder. Çocuklarda ilk röntgen 3 yaştan önce önerilmez. Diş hekimi kontrolleri genellikle dişlerin genel muayenesinden ve dişlerin sayılmasından oluşur. Diş çürüklerinin takibi ve tedavisinin planlanması açısından ise diş hekimi kontrolleri 6 ayda bir düzenli olarak yapılmalıdır. Çocukta daha önce çürük geçmişi varsa kontrollerde röntgen çekmek önerilebilir. Çürüğü olmayan ya da çürük dişe yatkınlığı olmayan çocuklarda yılda 1 kez röntgen çekilmesi yeterlidir.

Emzirmek Çocuklarda Diş Çürüklerine Neden Olabilir Mi?

Çocuğun her beslenmesinden sonra dişlerin temiz ve yumuşak bir fırça ya da yalnızca suyla temizlenmesi ister emzirme sonrası ister biberon ile beslenme sonrası önerilen adımlardandır. Emzirmek çocuklar için şüphesiz önemlidir fakat diş temizliğinin sağlanması da uzun vadede önemli olacaktır. Çürükler önlenebilir sağlık sorunları arasındadır. Dolayısıyla tedbir almak hem yaşam kalitesini artıracak hem de ağrı, enfeksiyon gibi komplikasyonların önüne geçecektir.

Diş Hekimine Gitmekten Korkan Çocuklarda Hangi Yollar İzlenebilir?

Çocukların diş hekimi muayenesinde rahat olmalarının yolu sürecin eğlenceli ve heyecanlı hale getirilmesidir. Bunun için ilk deneyim çok önemlidir. Çocukla sağlıklı iletişim kurmak, konuşmasına ve anlatmasına müsaade etmek, duygularını paylaşmak ve diş hekimi kontrollerinin seçenek değil zorunluluk olduğunu uygun dille anlatmak süreci kolaylaştıracaktır.

Parmak Emmek Çocuklarda Diş Gelişimine Zarar Verir Mi?

Evet, parmak emme çene gelişiminde ve dişlerin konumlanmasında olumsuz etkilere yol açabilir. Parmak emmek fiziksel ve psikolojik açıdan da kötü bir alışkanlıktır ve bebeklerde parmak emmenin önüne geçmek amacıyla emzik önerilir. Emzik alışkanlığı kazandırmak sabırlı olunduğunda sanıldığı kadar zor değildir. Fakat 18 aydan sonra emzik kullanımı da önerilmez. Parmak emme alışkanlığı çapraz kapanış, açık kapanış gibi kusurlara neden olabilir. Özellikle 1 buçuk yaş sonrasında emzik kullanmak, parmak emmek ya da beslenme dışındaki emme hareketi çenede yanlış hizalanma ve ekstra güç uygulanmasına bağlı baskıya sebep olur. Bu durum zamanla üst çenede daralma ve üst dişlerde öne doğru itilmeye bağlı kırıklarla sonuçlanabilir.

Süt Dişleri Zaten Dökülecekse Diş Bakımı Neden Çok Önemli?

Sağlıklı süt dişleri bebekler için çok önemlidir. Çocukların konuşmalarında, düzgün çiğneme ve beslenme alışkanlığı kazanmasında ve süt dişlerinin yerine gelecek kalıcı dişler için rehberlik etmesinde önemli işleve sahiptir. Yetişkinlikle birlikte daimi sahip olunacak dişlerin sağlıklı ve düzgün çıkması için süt dişlerin bakımı şarttır. Süt dişlerinin çürümesi ve erken kaybı bitişikte yer alan dişlerin kaymasına, kalıcı dişlerin çaprazlaşmasına ve üst üste binmesine yol açabilir. Kayan dişler kalıcı dişlerin büyümesi için yeterli alanı daraltır ve gelecekte düzeltilmesi zor kusurlara neden olabilir. Çocuklar 6-12 yaş aralığında karma bir diş gelişimine sahiptir. Bazı dişler süt dişleri bazıları ise kalıcı diş olarak yerleşir. Bakteriler ve zararlı mikroorganizmalar çürümüş süt dişleri arasından kalıcı dişlere kadar ilerleyebilir ve kalıcı diş daha çıkmadan zarar görebilir. Şiddetli vakalarda diş enfeksiyonları çeneye, yüze ve tüm vücuda yayılıp hayati risk oluşturabilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Diş Çürükleri Neden Olur, Çürük Oluşumu Nasıl Önlenebilir?

Diş çürümesinde rol oynayan pek çok faktör vardır. Ağız sağlığını korumak için alışkanlıklar erken yaşlarda kazanılmalıdır. Yürümeye başlayan her çocukta dişlerin fırçalanması ve bu alışkanlığın günde 2 kez tekrarlanması tavsiye edilir. Çocukların ağız yapısına uygun

şekilde tasarlanmış özel ağız bakım ürünleri kullanılabilir. Çocuklar, eğlenceli tasarıma sahip ve küçük boyutlarda diş fırçası ve macunu kullanarak diş fırçalamayı daha kolay rutin hale getirebilirler ve bu süreçten zevk alabilir. Düzenli diş hekimi kontrolleri ve bu kontrollerin gerekli olduğunun net bir dille anlatılması önemlidir. Diş hekimi ziyaretleri, dişlerin sağlıklı ve güçlü tutulmasında, diş çürüklerinin erken tanınıp tedavi edilmesinde büyük öneme sahiptir. Diş macunlarının çoğu florür içerir fakat tek başına florürlü diş macunu dişlerin korunmasında yeterli olmaz. Gerektiğinde florür takviyeleri için diş hekimi ile bir tedavi planı oluşturulabilir.

Şekerli, bol yağlı besinler ve asitli içeceklerden mümkün olduğunca uzak durulmalı hatta çocuklarda tüketimlerinin tamamen önüne geçilmesi önemlidir. Şeker oranı yüksek gıdalar diş minesini aşındırır ve ağızda yer alan mikropları besleyerek enfeksiyonlara zemin oluşturur. Alternatif besin takviyeleri ya da şekerli besin tüketiminden hemen sonra ağzın çalkalanması ve dişlerin fırçalanması başlangıçta etkili adımlar olacaktır. Çocukların yaşı ilerledikçe rutin ağız ve diş bakımlarına diş ipi kullanımı da eklenebilir. Diş ipleri hem dişleri güçlendirecek hem de çocuklarda motor becerilerin gelişmesine katkı sunacaktır. Çocuklar genellikle söyleneni değil, gördüklerini yapma eğilimindedirler. Bu nedenle iyi birer rol model olmak ebeveynlerin sorumluluğudur. Dişlerine özen gösteren ebeveynlerin çocuklarının ağız ve diş bakımına önem verme olasılığı daha yüksek olacaktır.

Çocuklarda Diş Fırçalama Ne Zaman Başlamalıdır, Diş Fırçalamayı Sevmeyen ve Diş Macunu Kullanamayan Çocuklarda Nasıl Bir Yol İzlenebilir?

Ebeveynler çocuklarda ilk dişlerin görülmesiyle birlikte fırçalama işlemine başlamalıdır. Sürecin başında parmak fırçası ya da masaj aleti kullanılarak dişler ve diş etleri silinebilir. Sadece su kullanarak dişlerin fırçalanması yeterli olacaktır, diş macunu bu aşamada şart değildir. Kendi başına dişini fırçalayabilecek yaşa gelene kadar çocukların dişlerinin fırçalanması, diş ipi ile temizlik yapılması ebeveynlerin sorumluluğundadır. Genellikle 7 yaş çocuğun kendi başına dişlerini fırçalayabilmesi, 10 yaş ise diş ipi kullanabilmesi için uygundur. Çocuğun diş macununu yutmayacağından emin olunan yaşa kadar florür içermeyen bir diş macunu ile diş temizliğinin sağlanması gerekir. Yeterli yaşa geldiklerinde florürlü diş macunları tercih edilebilir. Florürsüz diş macunları çocuklar tarafından daha çok tercih edilebilir çünkü daha çok köpürürler. 2-3 yaşlarında bir çocuk sıklıkla ağzını durulamayı ve tükürmeyi başarabilir.

Çocuklarda Sık Görülen Diş Problemleri Nelerdir?

Diş çürükleri çocuklarda görülen diş problemleri arasında ilk sırada yer alır. Erken çocukluk çağı diş çürümeleri hızlı ilerler ve altında yatan en büyük problem çocukları uykuya süt ya da meyve suyu ile yatırmaktır. Bir diğer problemlerden biri ise diş eğrilikleri, çaprazlıkları; başka bir tabirle diş yamukluklarıdır. Bazı çocuklarda dişler doğal konumlarından farklı şekillerde çıkabilir. Uzman bir ortodondiste muayene olunarak çocuklar için en uygun tedavi programı planlanabilir.

Diş Dolgu Malzemeleri ve Ağız Koruyucuları Nelerdir, Çocuklarda İhtiyaç Duyulur Mu, Ne Sıklıkla Kullanılırlar?

Özellikle arka yerleşimli dişler, azı dişleri ve bazı nadir vakalarda süt dişlerinde derin çukurlar ve delikler görülebilir. Bu çukurlar diş fırçalamanın ve ağız hijyeninin kalitesini düşürerek bakterilere ve enfeksiyonlara zemin hazırlar. Diş dolgu macunları kullanımı çok sık olmamakla birlikte dişin yüzeyine uygulanır ve boşlukların kapatılıp diş yüzeyinin pürüzsüzleştirilmesine yardımcı olur. Dolgu macunları genellikle 2 yılda bir rötuş gerektirir fakat iyi uygulandığı ve çocuğun beslenmesine özen gösterdiği durumlarda daha uzun süre dayanabilir.

Ağız koruyucuları, özellikle futbol, güreş, basketbol gibi temas sporları ile uğraşan çocuklarda kullanılması önerilen aparatlardandır. Spor kazalarına bağlı yaralanmaların çocuklarda görülen diş yaralanmaları arasında payı büyüktür. Düzgün kullanılan ağız koruyucu, çocuğun dilini, dudaklarını ve ağız içinde yumuşak dokuyu korur. Spor esnasında dişin kırılma riskini azaltır.

İlk Diş Hekimi Ziyaretinde Neler Yapılır?

Çocuğun yaşına göre ziyaretin içeriği de değişkenlik gösterir. 1-2 yaş aralığındaki çocuklarda temel ağız ve diş bakımı eğitimleri, ısındırmak amaçlı sohbetler ve diş hekiminin hızlıca ağız taramasından oluşur. 3-6 yaş çocuklarda diş çürükleri için muayene daha çok önem kazanır ve bu yaş grubunda çocukların muayenesi biraz daha zor ve uzun süreli olabilir. Diş çürüğü tespit edildiğinde diş röntgeni çektirmek gerekebilir. 7 yaş üzeri çocuklarda diş hekimi muayeneleri yetişkin muayeneleri ile büyük oranda aynıdır. Hangi yaş grubundan olursa olsun muayene tamamlandıktan sonra çocuğun cesaretinin kutlanması çocukta olumlu bir izlenim bırakmaya yardımcı olacaktır.

* Bu içeriğin geliştirilmesinde İsü Dent Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde ISUDENT’de tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir.